हात थरथरण्याचे सर्वांत सामान्य कारण ?
सहज थरथरणे (एसेंशियल ट्रेमर- ईटी) हे सर्वांत सामान्य कारण आहे. हे सहसा हातातून सुरू होऊन शरीराच्या इतर भागात पसरू शकते. जेव्हा हात सक्रिय असतात तेव्हा ते थरथरतात आणि शरीराच्या इतर भागात कंप सुटतो. हा एक अनुवांशिक आजार आहे. म्हणून, जर पालकांपैकी एकाने अत्यावश्यक थरथरण्याची तक्रार केली असेल, तर ती तुमच्यासोबत होण्याची शक्यता खूप जास्त असते. कोणत्याही वयात ही समस्या होऊ शकतो, परंतु ४० वर्षांच्या आसपास याच्या तक्रारी वाढू शकतात. वेळेनुसार परिस्थिती बिघडू शकते. यावरील उपचारांसाठी सामान्यतः ‘प्रोप्रानोलॉल’ आणि काही चिंता-विरोधी औषधे दिली जातात. गंभीर प्रकरणांमध्ये, ‘डीप ब्रेन स्टिम्युलेशन’ची मदत घेतली जाते. ‘
ट्रेमर्स’चे आणखी एक सामान्य कारण कोणते ?
थरथरणे हे ‘पार्किन्सन’ रोगाचे प्रारंभिक लक्षण आहे. सुरुवातीच्या टप्यात ते फक्त एक किंवा दोन बोटांनी सुरू होऊ शकते. विश्रांतीच्या अवस्थेत थरथरणे होऊ शकते. जेव्हा स्नायू आराम करतात, तेव्हा हे सहसा घडते. तणाव किंवा उत्साहामुळे ही स्थिती आणखी वाईट होऊ शकते. कालांतराने, कपड्यांचे बटण लावणे किंवा लिहिणेदेखील कठीण होऊ शकते. मेंदूच्या न्यूरोट्रान्समीटरमध्ये असंतुलन झाल्यामुळे हे घडते. दीर्घ कालावधीत तुम्ही अचानक मोठ्या प्रमाणात अल्कोहोल पिणे बंद केल्यास ‘ट्रेमर्स’ येण्याची शक्यता अधिक असते.
थरथरण्याची इतर कारणे कोणती ?
थायरॉईड ग्रंथीच्या अतिक्रियाशीलतेमुळे वजन कमी करण्याव्यतिरिक्त, थरथरण्याची समस्या निर्माण होऊ शकते, गंभीर ‘एंग्जाइटी डिसऑर्डर’ आणि मधुमेह असलेल्या रुग्णांमध्ये ‘हायपोग्लायसेमिया’ देखील कारणीभूत ठारू शकतो. कॉफीचे जास्त सेवन केल्यानेदेखील ही समस्या उद्भवू शकते.
तणाव आणि चिंता यामुळेही ही समस्या होऊ शकते का ?
जेव्हा तुम्ही अत्यंत तणावाखाली असता तेव्हा ‘अॅड्रेनालाईन हार्मोन’ मोठ्या प्रमाणात स्रावित होतो. ‘अॅड्रेनालाईन’मध्ये अचानक वाढ झाल्याने हृदय गती वाढू शकते आणि मेंदूला रक्तप्रवाह वाढू शकतो. यामुळे हाताला कंप येऊ शकतो. ‘मल्टिपल स्क्लेरोसिस’ आणि ‘सेरिबेलम’च्या काही विकारांमुळेदेखील थरथरणे होऊ शकते. यासाठी काही ‘स्ट्रोक’ देखील कारणीभूत ठरू शकतात.
हाताच्या थरथरण्यावरील उपचार?
बहुतांश प्रकारच्या थरथरण्यावर उपचार नाही. तथापि, काही थरथरणे उपचारांनी नियंत्रित केले जाऊ शकतात. या समस्येस कारणीभूत असलेल्या रोगावर उपचार करणे आवश्यक असते.